Iwein Scheer, 60 jaar cafébaas. “Il faut le faire!“, zeit den Brusseleir.

’t Kroegske, Iwein en Renée. Oostendenaars nemen deze drie namen haast altijd samen in de mond. Laat het dit jaar nu net 60 jaar geleden zijn dat Iwein als aangespoelde Brusselse Oostendenaar ’t Kroegske opstartte. Het begin van een legende.

Als je voor de gevel van ’t Kroegske staat, dan weet je het meteen, dit is geen gewoon café. Trek de deur open en dit vermoeden wordt onmiddellijk bevestigd.

Geen helse muziek hier, maar wel Clara-Continuo, een zachte omlijsting van de gesprekken die er ontstaan tussen vaste klanten en mensen die er toevallig binnen struinen. Een wand met boeken die getuigen van sociale bewogenheid. Attributen, affiches en pancartes die geschiedenis uitstralen.

Maar vooral mensen die niet zoals gebruikelijk in vele etablissementen hun blik afwezig naar het tafelblad richten wanneer er een nieuw gezicht de kroeg binnenkomt.

Warme piratenhuiskamer

Toen ik ooit aan een vriend moest duidelijk maken wat hij mocht verwachten van ’t Kroegske, zei ik dat ’t Kroegske een warme piratenhuiskamer is. Hij moest dat achteraf beamen.

’t Kroegske ís ook een nest van vrijbuiters. Vanuit de voedingsbodem die Iwein, Renée en tal van vrijwilligers hier aanbieden, ontstaan de meest fantastische dingen. “Zachte anarchie is nodig om dingen te kunnen laten gebeuren”, zegt Iwein. “Geef ruimte en er ontstaan mooie dingen. Durf tegen regels in te gaan.” Zo ontstaat wederzijds begrip, tolerantie en respect.

Iwein draagt die begrippen al 60 jaar hoog in het vaandel met zijn Kroegske. Sorry, ‘zijn’ Kroegske’ moet terstond gecorrigeerd en aangevuld worden of er zou al een cruciale fout in dit artikel staan. Het is het verhaal van Iwein én Renée, elkaars wederhelft en zielsgenoot. Zij zijn de vader en moeder van dit verhaal. Maar de familie is groter dan de stichters, ‘vrienden van ‘t Kroegske’ trekken mee aan de kar.

In dit jubileumjaar krijgen 51 van de mensen die in het verleden mee achter de bar van ’t Kroegske stonden, ieder één zondag de ruimte om de cafébaas van de dag te zijn. Iwein en Renée noemen ze “De ridders van het luchtkasteel”. Deze ridders van ’t Kroegske krijgen vervolgens een plaats op de wall of fame, met zwaard in de aanslag op de foto.

De ziel van een kroeg

’t Kroegske is nog een echte kroeg, een plek waar meer gebeurt. Artiesten krijgen er een podium en af en toe koken Iwein en Renée voor hun gasten.

Het plein voor de kroeg heeft zijn eigen geschiedenis verbonden aan de kroeg. Het werd het plein van ’t Kroegske. Vroeger was koning auto er de baas, het pleintje was een parking. Nu gelukkig al lang niet meer. Hoe dat komt? Iwein kreeg ooit de idee om midden op het plein een boom te planten. Vanzelfsprekend grepen de ordehandhavers in opdracht van de toenmalige burgemeester in en verwijderden de boom. Dat was buiten de waard gerekend, die ging de boom terug ophalen als zijnde zijn eigendom en plantte hem in een grote kuip, zette die op een kar en plaatste de kar midden op het plein. Het verzet van de overheid verdween en uiteindelijk heeft de stad er zelf een boom geplant en rond de boom werd 10 jaar terug door de stad als eerbetoon aan Iweins verdiensten een kunstzinnige rooster gelegd met een tekst erop.

Strijdvaardig

Iwein heeft altijd strijd gevoerd, ook voor de Nederlandse taal. Hij is flamingant, maar geen separatist, geen nationalist. De taalstrijd was ooit een ontvoogdingsstrijd die de achterstelling van een taal en bevolkingsgroep aanklaagde, een klassenstrijd. Ook in Oostende was er sterke verfransing. Als je ooit eens langs gaat in ’t Kroegske, moet je maar eens vragen naar Iweins actie in de cinema van Oostende. Hilarisch! 

De toekomst van ’t Kroegske?

“Er komen nog 16 moeilijke jaren”, zegt Iwein (84), “De eerste 100 jaar zijn de moeilijkste!” Hij hoopt dat er een opvolging komt wanneer hij en Renée het niet meer kunnen.

Er loopt een actie om ’t Kroegske te klasseren als stadszicht en voor de rol die ’t Kroegske heeft gespeeld in het sociaal-culturele leven van Oostende. Er is een petitie die ondertekend kan worden door inwoners van Oostende. Er zijn 500 handtekeningen nodig. Dus met deze een oproep: ga zeker eens langs in ’t Kroegske, teken de petitie en laat Iwein zijn verhaal maar doen, over ’t Kroegske, de Beeldstormers, de Paulusfeesten , ’t Pauluskleintje, de Lente van Oostende, de beginjaren van TAZ, de taalstrijd, Kerstmis in de zomer, de sociale strijd en het unieke karakter van Oostende, het libertijnse eiland in West-Vlaanderen.